تست ورزش قلب که به آن تست استرس نیز می گویند، نشان دهنده عملکرد قلب در حین فعالیت بدنی می باشد. زمانی که بیمار شروع به ورزش می کند، عضلات نیاز بیشتری به خون رسانی دارند و بنابراین قلب مجبور است تندتر و قوی تر کار کند تا خون کافی به عضلات و اندام های بدن برساند.
تست ورزش چیست؟
تست ورزش، در واقع یک روش غربالگری جهت بررسی تأثیر ورزش بر قلب می باشد. با انجام این روش تشخیصی یک بررسی کلی از سلامت قلب به عمل می آید. یکی از دلایل انجام تست ورزش بررسی بیماری عروق کرونری قلب است. زمانی که بیمار شروع به ورزش می کند، عضلات نیاز بیشتری به خون رسانی دارند و بنابراین قلب مجبور است تندتر و قوی تر ضربان بزند. به این ترتیب حین ورزش، خود قلب از همه اعضای بدن فعال تر بوده و نیاز به خون رسانی بیشتری دارد.
تست تنش معمولا شامل راه رفتن بر روی یک تردمیل یا یک دوچرخه ثابت است که در آن بر ریتم قلب شما، فشار خون و تنفس شما نظارت می شود. امکان بجای انجام تست ورزش به شما یک داروی تزریق شود که اثر ورزش را تقلید می کند. اگر شما علائم یا نشانه هایی از بیماری عروق کرونر یا ریتم قلب نامنظم قلبی (آریتمی) را دارید می توانند دلایل انجام تست ورزش باشند و این عوامل ممکن است پزشک را مجاب کند برای شما انجام تست ورزش یا آزمون استرس قلبی را تجویز کند. اگر قبلا بیماری قلبی شما تشخیص داده شده باشد، این آزمون همچنین می تواند تصمیمات مربوط به روند درمان را هدایت کند، اثربخشی درمان را اندازه گیری کند یا شدت داروها و روش درمان را تعیین کند.
تست ورزش قلب چگونه انجام می گیرد؟
قبل از شروع تست ابتدا تاریخچه بیماری گرفته می شود و معاینه فیزیکی بعمل آمده و فاکتورهای تعداد ضربان قلب، فشار خون و ECG ثبت می گردد. موارد فوق در پایان هر مرحله از تست و بلافاصله قبل و بعد از خاتمه تست و همچنین در مرحله بعد از فعالیت (ریکاوری) هر یک دقیقه به مدت ۱-۱۵ دقیقه بررسی و ثبت می گردد.
دلایل انجام تست ورزش
در این تست از دستگاه تردمیل یا دوچرخه ثابت استفاده می شود. بیمار در حالی که به طور مداوم نوار قلب، فشار خون و ضربان قلبش ثبت می شود روی یک دستگاه تردمیل راه میرود. برای انجام این تست در حالی که فعالیت الکتریکی قلب از طریق نوار قلب ضبط می شود و فشارخون نیز همزمان اندازه گیری می شود، فرد شروع به راه رفتن روی دستگاه تردمیل می کند یا شروع به رکاب زدن روی دوچرخۀ ثابت می کند. این اقدام تشخیصی در واقع نشان دهنده واکنش قلب نسبت به افزایش نیاز بدن به اکسیژن می باشد. معمولاً این اقدام تشخیصی تا زمانیکه ضربان قلب به تعداد مورد نظر افزایش یابد، ادامه پیدا می کند؛ مگر اینکه عوارضی از قبیل درد قفسۀ سینه یا افزایش بسیار زیاد فشارخون رخ دهد که در این صورت تست متوقف می شود. پس از انجام ورزش، وضعیت بیمار ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که ضربان قلب به میزان اولیه برگردد، کنترل می شود.
آمادگی های لازم برای انجام تست ورزش
برای انجام تست ورزش قلب باید یکسری اقدامات را انجام داد از جمله:
از ۳ ساعت قبل از انجام تست فرد اجازه ندارد سیگار بکشد، چیزی بخورد و مایعات حاوی کافئین و الکل مصرف کند.
داروها باید طبق معمول مصرف شوند، مگر این که دستورات دیگریاز طرف پزشک صادر شده باشد.
بیمار باید کفش و لباس راحت جهت انجام ورزش بپوشد.
بیماران دیابتی توجه داشته باشند که در مورد قطع داروی قند خود تزریقی یا خوراکیبا پزشک معالج خود مشورت نمایند.
بیمار قبل از انجام تست نباید فعالیت فیزیکی شدید داشته باشد.
دلایل انجام تست ورزش
یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین علت درد قفسۀ سینه است. همچنین ممکن است یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین ظرفیت و توانمندی قلب در انجام ورزش و فعالیت قلبی است، برای تعیین میزان مناسب ورزش در افرادی که برنامۀ ورزشی را به تازگی شروع کرده اند و همچنین تعیین اختلالات ریتم قلب طی ورزش نیز از دلایل انجام تست ورزش در ورزشکاران و بیماران قلبی است. البته ممکن است دلایل دیگری هم وجود داشته باشد که پزشک انجام این تست را درخواست کند. از جمله عوامل و دلایل انجام تست ورزش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تشخیص بیماری عروق کرونری قلب می تواند از جمله دلایل انجام تست ورزش باشد. عروق کرونری قلب وظیفه خون رسانی و اکسیژن به قلب را دارند. این بیماری معمولا به علت افزایش ذخایر حاوی کلسترول و سایر مواد (پلاک) ایجاد می شود.
تشخیص مشکلات ریتم قلب (آریتمی) نیز می تواند یکی از دلایل انجام تست ورزش قلب باشد. آریتمی قلب زمانی رخ می دهد که ضربان های الکتریکی که ریتم قلب را تنظیم می کنند به درستی عمل نکنند و باعث بهم خوردن و اختلال ضربان قلب شود.
تشخیص بیماری قلبی. همچنین ممکن است برای تشخیص بیماری قلبی و شدت آن نیز یکی از دلایل انجام تست ورزش باشد. اگر قبلا بیماری قلبی شما تشخیص داده شده است، یک آزمایش استرس ورزشی می تواند به پزشک شما کمک کند تا متوجه شود که روند درمانی شما چگونه است. همچنین ممکن است تست ورزش برای تعیین نوع درمان و روند درمان مورد نیاز باشد.
تعیین زمان عمل جراحی نیز می تواند از دلایل انجام تست ورزش باشد. پزشک ممکن است از تست استرس برای کمک به تعیین زمان جراحی قلب مانند جایگزینی دریچه های قلب استفاده کند. در برخی از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، نتایج آزمایش های استرس ممکن است به پزشک کمک کند تا تعیین کند که فرد که نیاز به پیوند قلب دارد یا سایر درمان های پیشرفته می تواند به او کمک کننده باشند.
عوامل خطر
تست ورزش معمولاً یک تست بی خطر است. با این حال در موارد کمی برخی افراد طی انجام تست احساس درد در قفسه سینه، تپش قلب، گیجی و تنگی نفس دارند یا ممکن است در طی ورزش غش کنند. حمله قلبی یا ایجاد ریتم های غیرطبیعی خطرناک در طی انجام تست، نادر است. افرادی که مستعد این گونه عوارض هستند اغلب ضربان قلب ضعیفی دارند که معمولاً در این گونه موارد این تست تجویز نمی شود.
عوارض تست ورزش
تست ورزش به طور کلی ایمن است و عوارض نادری دارد؛ اما همانند هر روش پزشکی، خطر عوارض وجود دارد، از جمله:
فشار خون پایین. فشار خون ممکن است در طی یا بلافاصله پس از ورزش کاهش یابد، احتمالا باعث ایجاد احساس سرگیجه یا ضعف می شود. بعد از اینکه ورزش را ترک کردید، باید از بین برود.
ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی). آرتریت ناشی از تمرینات ورزشی استرس معمولا بعد از اینکه ورزش را متوقف کرد، خیلی زود از بین می رود.
حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد). اگرچه بسیار نادر است، ممکن است یک آزمون استرس ورزشی می تواند باعث حمله قلبی شود.
در این اقدام تشخیصی فرد چه احساسی دارد؟
الکترودهای دستگاه از طریق برچسب های هدایت کننده جریان الکتریکی بر روی قفسۀ سینه، دست ها و پاها قرار می گیرند. آماده کردن محا الکترود ها روی قفسه سینه ممکن است احساس سوزش خفیفی ایجاد کند. بازوبند دستگاه فشارخون نیز بر روی بازو بسته شده نیز ممکن است فشار مختصری بر روی بازو ایجاد کند.
نتایج طبیعی در این اقدام تشخیصی چیست؟
به طور طبیعی تعداد ضربان قلب با افزایش بار کاری قلب افزایش می یابد و براساس سن و وضعیت بیمار به یک سطح استقامت می رسد
نتایج غیرطبیعی در این اقدام تشخیصی چیست؟
نتایج غیرطبیعی ممکن است نشان دهنده ریتم های غیرطبیعی در طی ورزش، فشار بر قلب در طی ورزش و اختلالات عروق کرونر (انسداد در عروق) باشند.
